Op 1 Februari 1959 krijgt de trotse DDR zijn eerste, grote, uit beton opgetrokken skischans. In Klingenthal (Sachsen) zijn zo’n 70.000 Oost-Duitsers getuige van de feestelijke openingswedstrijd op de stijlvolle Aschbergschans. Helaas gaat de allereerste skispringer meteen op zijn plaat.
De schans is de thuisbasis van Sportclub Dynamo Klingenthal en jarenlang het toneel van nationale en internationale wedstrijden. Maar pas in 1986 krijgt Aschberg zijn eerste – en enige –wereldbekerwedstrijd. De Fin Matti Nykänen wint voor 32.000 toeschouwers.
Springschans & springstof
de schanstoren beschadigd
Omdat de schans bouwkundige gebreken vertoont, zijn er eind jaren 80 in de DDR plannen om het onderste deel van de schans (de tafel) af te breken en de hele constructie meteen te vergroten. Het bovenste deel, de schanstoren – niet te verwarren met de jurytoren die apart staat naast de landingshelling – wil men behouden. Bij het opblazen van de tafel in september 1990 gaat er echter iets mis. Er vallen brokstukken tegen de schanstoren. Deze raakt beschadigd en wordt in november 1991 uiteindelijk ook maar opgeblazen. Ondanks dat er serieuze plannen waren voor herstel. Maar…… juist in die periode gaat de DDR op in het nieuwe, verenigd Duitsland. Als gevolg daarvan wordt Dynamo Klingenthal – de club van de gevreesde binnenlandse veiligheidsdienst – opgeheven. Het westerse marktdenken doet zijn intrede. En dus ontbreekt het geld (Wessies) / de politieke wil (Ossies) om de schans te redden. Grote winnaar in deze tumultueuze periode is de natuur.
Het bos neemt het terrein weer snel over. Dat is wel duidelijk wanneer ik in de zomer van 2011 het voormalig skispring-stadion bezoek. Het mooiste relikwie, de prachtige jurytoren, is nog maar net te zien tussen de begroeiing. Dennenbomen hebben de staanplaatsen op de terrasvormige tribunes ingenomen.
Op de parkeerplaats raak ik in gesprek met een Klingenthaler op leeftijd. Hij vertelt me waarom de schans al snel gebreken ging vertonen. De bouwmaterialen waren van DDR-kwaliteit en het werk werd gedaan door dwangarbeiders. Het verbaast hem dat de schans het nog zo lang vol heeft gehouden. Desondanks deed het de bewoners veel verdriet dat hun schans niet gered kon worden .
De jurytoren valt alsnog
Uiteindelijk hebben de Wessies het toch weer goed gemaakt in Klingenthal. In 2005 werd er aan de andere kant van het stadje een hypermodern skispring-stadion gebouwd. Ter compensatie van de natuur die hiervoor moest wijken, werd afgesproken dat het hele terrein van de oude schans teruggegeven moest worden aan de natuur. Prima, maar het had één nare consequentie: de mooie, eenzame, dappere jurytoren van de Aschbergschans moest ook worden afgebroken. In 2016 is de ’Kampfrichterturm’ gevallen. Net als de allereerste springer in 1959.
