SCHEEPSLIFTENFETISJ
De nieuwe scheepslift bij Strepy-Thieu in aanbouw 1995
Waar ik was toen ik voor het eerst een foto zag van een scheepslift? Op de bank bij vrienden in de Achtse Barrier bij Eindhoven. 1995. In een boek met de suffe titel “De mens en het water” stonden foto’s van de stokoude scheepsliften in het Belgische Canal du Centre en van de nieuwe reuzelift in aanbouw. Ik wist meteen: daar wil ik veel meer over weten en ik wil ze zien, aanraken, verzamelen en delen met anderen. In 2010 was het Tjechische Orlik in aan de beurt.
2010. De Orlik-dam en zijn blunderlift
De vakantieroute was dat jaar uitgezet langs tv-torens, autobahnruines en kanalen. Inclusief een zuidwaartse slinger vanuit Praag richting Solenice. Daar ligt bij de Orlik-stuwdam in de Moldau een enorme, nooit afgemaakte scheepslift van het type ‘hellend vlak’.
Een must see. Want scheepsliften zijn schaars – zowel werkend als stilgelegd. Maar een onaf exemplaar is helemaal uniek. Een mooie, ruime camping aan het water direct achter de dam, weerhield mijn gezin ervan te klagen over dit rare object nummer zoveel.
Naast de enorme schuine trog van de had-moeten-zijn-lift, lag een kleine, wel werkende lift voor plezierbootjes. Die maakte het nog leuker en tevens eenvoudiger om de kinderen uit te leggen wat hier eind jaren vijftig de bedoeling is geweest. Sinds de groei van het (water)toerisme en de welvaart in Tsjechië, zijn er weer plannen om de grote scheepslift alsnog aan te leggen. Hetzelfde geldt voor de Slapy-dam iets noordelijker. Daar zijn wilde liftplannen om grote schepen de dam te kunnen laten passeren (zie foto)
Dat het strandje van de camping een vieze blubberbende bleek te zijn en dat alle andere kampeerders na zonsondergang straalbezopen enorme vuren gingen maken en steeds harder begonnen te schreeuwen – dat zie je dus niet op de foto’s. Wat je ook niet ziet is de prachtige kettingbrug over de Moldau. Deze moest wijken voor het stuwmeer en werd na 15 jaar opslag zo’n 20 km verderop bij Stadlec weer opgebouwd over de rivier de Luznice. Maar daar kwam ik 10 jaar later pas achter.
