Karlovy Vary, een voormalig Duits kuuroord in het huidige Tsjechië met een opvallende verzameling funiculars. Het oude stadje, ook bekend als Karlsbad, ligt vol thermale baden en kuurhotels en trekt al eeuwen toeristen met kwaaltjes en geld. Héél af toe bezoekt iemand Karlovy Vary speciaal voor het skelet van een nooit afgemaakte funicular. Zoals in 2011. In het stadje liggen, naast dit unieke fiasco-lijntje, nog twee werkende tandradbaantjes en een compleet vervallen exemplaar.
De Oostenrijkse arts Josef Wilhelm Freiherr von Löschner begon midden 19e eeuw te publiceren over de positieve werking van kuurbaden. Balneotherapie werd trending en het toerisme in het Duitse kuuroord Karlsbad ontplofte. Het stadje, gelegen in een steil rivierdal in de Bohemen, groeide snel. Hotels schoten uit de grond. In 1911 kwamen er 70.000 toeristen. Om de verzwakte hotelgasten een steile klim te besparen, waren er in 1912 al drie tandradtreintjes in de stad. Met de bouw van een vierde, naar het uitzichtpunt De drie Kruizen, was men in 1911 begonnen. Op deze heuveltop zou ook een kuurhotel komen. Toerisme en wereldoorlogen gaan echter niet goed samen. Na afloop van WO I lag Karlsbad in Tsjecho-Slowakije, heette het Karlovy Vary, bleven de toeristen weg en was de aanleg van de vierde funicular stilgelegd. Het werk is daarna nooit meer hervat.
Subsidiepot
De afgelopen 100 jaar zijn er regelmatig plannen opgedoken om de tandradbaan naar de heuveltop alsnog af te maken. Begin 21ste eeuw was men het dichtst in de buurt omdat er een flinke Europese subsidiepot klaar stond ter bevordering van het toerisme. Het kwam er niet van. De toenmalige burgemeester had andere plannen. Dus ligt er al ruim een eeuw
een betonnen sleuf verstopt in de stad. Wie het verhaal niet kent en het tracé passeert, zal vermoeden dat het om een gekanaliseerde rivierbedding gaat. Wie het verhaal wel kent, ziet een niet afgemaakte tandradbaan. En wie op onderzoek uitgaat, vindt o.a. een half afgemaakt stationnetje, verstopt achter een houten schutting en wat vuilcontainers.
De andere drie funiculars
De oudste (1907), wel afgemaakte funicular van Karlovy Vary, verbindt de rivieroever met hotel Imperial hogerop in het dal. Ook hier weinig toeristen, want het lijntje ligt goed verstopt en rijdt het hele stuk (127 m) ondergronds. Dat maakt het feitelijk tot een gekantelde minimetro of een schuine lift op wieltjes.
Nummer twee, funicular Diana is een jaar jonger (1908) en het drukst bezochte treintje. Hij gaat naar uitzichtpunt Diana bovenop de Vriendschapsheuvel.
De derde tandradbaan van de stad, en de tweede naar hotel Imperial, heb ik in 2011 over het hoofd gezien. Deze inmiddels 
vervallen funicular (1959 gestopt) ligt goed verborgen achterin het stadje. De locatie is ook de oorzaak is van de sluiting: te ver uit de slinger voor de massatoerist. Wie met Google streetview gaat kijken ziet dat het dalstation te koop staat – althans toen de camerawagen passeerde.
