Hier krijgen ze de aandacht die ze niet verdienen: witte olifanten, Soda-Brücken, moderne ruïnes, zielige monumenten, grens-curiosa en andere verweesde plekken

grensconflict

Nauwkeurig lezen aan basis van Spaanse enclave Llivia

ll

Enclaves zijn per definitie raar. Buitenechtelijke stukjes land waar bijna altijd een verrassend verhaal achter zit. De geschiedenis van Llivia is zo’n maf verhaal.

LLivia, zo maar een dorp in de Pyreneeën. Het dorp valt in de 15e eeuw onder de Franse kroon. Dit is tegen de zin van de inwoners. Maar zo staat het nu eenmaal in een verdrag tussen de Franse koning en die van Argon (een middeleeuws koninkrijk en basisingrediënt van het huidige Spanje).  Pas in 1493 staan de Fransen het dorp af aan Argon/Spanje. Het zit de dorpsbewoners mee, want in 1528 krijgt LLivia  stadsrechten van Karel de V, de eerste koning van Spanje. Een leuke ‘upgrading’ van het dorp met extra rechten en privéleges.

Vrede van de Pyreneeën

NaamloosIn de 17e eeuw voeren de Fransen en de Spanjaarden de 30-jarige oorlog. Dit conflict eindigt in 1659 met de Vrede van de Pyreneeën. De Spanjaarden moeten her en der gebied inleveren, ook aan de grens met Frankrijk. In het verdrag wordt vastgelegd dat de waterscheiding van de Pyreneeën voortaan de grens tussen beide landen zal vormen.

Dit betekent dat het deel van het gebergte waar de rivieren naar hetllll noorden stromen voortaan bij Frankrijk zal horen. Op sommige plaatsen verschoof de grens daardoor veertig kilometer naar het zuiden, in Frans voordeel dus.

Opwaarts of afwaarts

Voor ons dorpje Llivia liggen de zaken echter iets ingewikkelder. Het dal van de rivier Sègre – die door Llivia stroomt – was moeilijk in te delen. De zijriviertjes van de Sègre stromen van noord naar zuid of omgekeerd richting de Sègre. Terwijl de Sègre zelf eerst naar het noorden stroomt om pas ter hoogte van Llívia naar het zuidwesten af te buigen. Te complex. Dus werd het dal in tweeën gedeeld; de dorpen stroomopwaarts van het stadje Puigcerdà  werden Frans en de dorpen stroomafwaarts Spaans. Volgens dit compromis zou Llivia weer Frans worden.

IMG_7543

De grensbrug in de oude D68, de toegangsweg vanuit Spanje naar Llivia

Echter, de Llivianen hadden een voorkeur voor Spanje. Dus werd het verdrag nog eens goed doorgenomen. “De dorpen die stroomopwaarts …”. Dorpen? Llivia heeft stadsrechten……..tijd voor een nieuw, aanvullend verdrag. In 1660 wordt de ‘Tratado de Llivia’ getekend. De stad Llivia en een paar gehuchten eromheen blijven Spaans, en vormt daarmee tot op de dag van vandaag een Spaanse enclave in Frankrijk. Kwestie van goed lezen.